.png)
Buồng trứng đa nang – Polycystic Ovary Syndrome (PCOS)
Theo thống kê, có tới 70% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang không được chẩn đoán và điều trị, dẫn đến chị em có nguy cao gặp những hệ quả xấu như khó có thai tự nhiên được dẫn đến tình trạng vô sinh nữ giới.
Buồng trứng đa nang là gì?
Hội chứng buồng trứng đa nang (Polycystic ovary syndrome – PCOS) là sự gia tăng bất thường của hormone sinh dục nam trong cơ thể nữ giới mà các hormone sinh dục nữ không đủ dẫn đến rối loạn chức năng của hai buồng trứng, trong buồng trứng hình thành nhiều nang nhỏ, trứng không thể chín và rụng đúng chu kỳ.
Nguyên nhân dẫn đến buồng trứng đa nang
- Gen di truyền: Đã có rất nhiều nghiên cứu chứng minh, nguyên nhân gây bệnh buồng trứng đa nang là do gen di truyền, có khả năng không chỉ có một gen mà có nhiều gen góp phần gây nên tình trạng này.
- Kháng insulin:Insulin là một hormone do tuyến tụy tiết ra nhằm chuyển hóa lượng đường từ thực phẩm thành năng lượng cung cấp cho cơ thể.
- Thừa cân, béo phì: Trong hầu hết các trường hợp phát hiện đa nang buồng trứng, bệnh nhân đang có thể trạng thừa cân, béo phì, tích mỡ vùng bụng. Các nhà khoa học cho rằng có sự liên quan mật thiết giữa béo phì có thể gây lên sự kháng insulin.
- Rối loạn nội tiết tố nữ: Buồng trứng đa nang còn được coi là tình trạng rối loạn nội tiết liên quan đến độ mất cân bằng hormone và kháng insullin ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ
- Tăng tiết hormone LH:quá cao sẽ khiến cơ thể nữ giới sản sinh thêm testosterone. Đồng thời, khi nồng độ LH đã khá cao, cơ thể sẽ không tiết ra thêm LH, sự rụng trứng sẽ không xảy ra.
- Nồng độ hormone androgen cao:Khi nồng độ hormone này cao bất thường sẽ làm cho các nang noãn ở buồng trứng không phát triển, không thể phóng noãn mà thành nhiều nang nhỏ khiến buồng trứng to ra.
- Buồng trứng không thể sản xuất hormone đúng tỉ lệ bình thường:Điều này làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất trứng và sự phóng noãn dẫn đến tình trạng trứng rụng ít hoặc không rụng trứng.
- Môi trường:Môi trường sống ô nhiễm, lối sống không khoa học cũng là những tác nhân gây bệnh buồng trứng đa nang ở nữ giới.
- Lối sống:Chế độ ăn nhiều tinh bột, dùng thường xuyên nước ngọt, nước có ga, thức ăn nhanh làm tăng nguy cơ béo phì. Nữ giới thường xuyên thức khuya, stress kéo dài, ít vận động,…có thể dẫn đến rối loạn nội tiết tố, khả năng mắc buồng trứng đa nang cao hơn.
Dấu hiệu cảnh báo bệnh buồng trứng đa nang
- Rối loạn kinh nguyệt:Xuất phát từ nguyên nhân mất cân bằng hormone, 50% bệnh nhân buồng trứng đa nang có kinh nguyệt không đều, thậm chí không có kinh nguyệt trong một thời gian dài.
- Tăng cân, béo phì:Do nồng độ insulin tăng cao, người mắc bệnh dễ cảm thấy đói, thèm đồ ngọt, tăng cân một cách đột ngột, không rõ lý do, tích mỡ chủ yếu quanh vùng bụng.
- Da xấu, dễ nổi mụn:Đây là một trong những biểu hiện của việc tăng tiết androgen. Chị em phụ nữ đa nang buồng trứng dễ gặp tình trạng da nhờn, nổi mụn ở mặt, ngực, lưng…
- Rụng tóc, rậm lông:Việc tăng nồng độ androgen là nguyên nhân gây nên tình trạng rậm lông ở phụ nữ, chị em có thể thấy ria rậm hơn, nhiều lông tay, lông chân trong khi đó tóc lại bị mỏng đi.
- Đau bụng, đau vùng chậu:Một số trường hợp, bệnh nhân buồng trứng đa nang sẽ cảm thấy đau, khó chịu vùng chậu, vùng bụng hoặc vùng lưng dưới.
- Chậm có con: Bệnh nhân mắc hội chứng buồng trứng đa nang tức là buồng trứng có nhiều nang noãn nhưng không thể chín và rụng, dẫn tới không có hiện tượng phóng noãn, giảm khả năng thụ thai ở nữ giới.
- Tâm trạng thay đổi thất thường:Việc mất cân bằng hormone sẽ tác động tiêu cực đến tâm lý nữ giới đặc biệt là các chị em đa nang buồng trứng.
- Di truyền: Buồng trứng đa nang là hội chứng bệnh mang yếu tố di truyền, do đó khi có người thân trong gia đình mắc bệnh, chị em cần thăm khám, theo dõi sớm dấu hiệu buồng trứng đa nang vì nguy cơ mắc căn bệnh này là rất cao.
Cách phòng ngừa bệnh buồng trứng đa nang
- Thực phẩm giàu chất xơ, trái cây:Chế độ ăn với nhiều thành phần giàu chất xơ, các loại vitamin từ trái cây sẽ giúp ích rất tốt trong việc phòng ngừa, tăng sức đề kháng cho cơ thể.
- Tập thể dục:Tập thể dục thường xuyên sẽ giúp chị em kiểm soát cân nặng, cải thiện vóc dáng, nâng cao hệ thống miễn dịch, giảm căng thẳng từ đó giúp phòng ngừa buồng đa nang hiệu quả.
- Tránh stress, căng thẳng:Căng thẳng, lo âu diễn ra trong thời gian dài sẽ làm rối loạn hormone, tăng nguy cơ mắc bệnh ở nữ giới. Biết cách cân bằng, giải tỏa áp lực công việc, cuộc sống sẽ giúp chị em phòng tránh được nguy cơ bị đa nang buồng trứng.
- Kiểm soát cân nặng:Béo phì, thừa cân là một trong những nguyên nhân gây nên hội chứng buồng trứng đa nang. Do đó, chị em nên theo dõi và kiểm soát cân nặng của mình, tránh để cơ thể tăng cân mất kiểm soát.
- Không hút thuốc lá: Độc tố trong thuốc lá có tác động tiêu cực đến chức năng của buồng trứng, làm gián đoạn quá trình phóng noãn, tăng nguy cơ hội chứng buồng trứng đa nang ở nữ giới.
Phương pháp điều trị bệnh buồng trứng đa nang
Điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt cho người mắc buồng trứng đa nang
- Một chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, điều độ, lành mạnh giúp ích rất tốt trong việc cải thiện các triệu chứng do căn bệnh gây ra.
- Người bị chứng buồng trứng đa nang nên bổ sung các loại thực phẩm giàu protein, vitamin, chất xơ… đồng thời nên hạn chế các loại thức ăn nhanh, nước ngọt, nước có ga, các loại thực phẩm chứa nhiều đường như bánh, kẹo,…
- Không nên thường xuyên thức khuya, đảm bảo ngủ đủ giấc (7 – 8h/ngày), tập thể dục thể thao để tránh xa căng thẳng, âu lo.
Điều trị triệu chứng buồng trứng đa nang
Những chị em phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang nhưng chưa lập gia đình hoặc đang chưa có ý định sinh con có thể được bác sĩ hướng đến sử dụng thuốc tránh thai nhằm điều hòa hormone, giảm các triệu chứng gây khó chịu, bất tiện, mất thẩm mỹ như mụn trứng cá, rậm lông, rụng tóc …
Hỗ trợ sinh sản cho người mắc buồng trứng đa nang
- Dùng thuốc: Trường hợp bệnh nhân đang mong muốn có con, bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng bệnh và chỉ định các thuốc hỗ trợ sinh sản phù hợp. Mục tiêu của việc dùng thuốc hỗ trợ sinh sản là để điều hòa quá trình phát triển của noãn, kích thích rụng trứng. Thực tế ghi nhận có khoảng 60% trường hợp bệnh nhân đa nang buồng trứng có thai khi được áp dụng phương pháp này.
- Đốt điểm buồng trứng: Đây là phương pháp mà các bác sĩ sẽ tạo ra các lỗ nhỏ trong buồng trứng nhằm loại bớt các mô đệm giúp giảm hormone androgen, tăng khả năng phóng noãn. Tuy nhiên, đây là phương pháp điều trị xâm lấn, không nên áp dụng khi bệnh nhân đã lớn tuổi do có khả năng dẫn tới suy buồng trứng, tỷ lệ thành công phụ thuộc rất lớn vào trình độ, tay nghề của bác sĩ phẫu thuật.
